[ Pobierz całość w formacie PDF ]
darz, wzniós�szy oczy ku niebu, wyraxnym g�osem mówi� modlitw� dzi�kczynienia; dopiero,
porz�dkiem uca�owawszy dziatki, wzi�� mnie za r�k� i zaprowadzi� do izby osobnej; znala-
z�em tam siennik na kszta�t materaca, poduszk� i ko�dr� obszern�, z nieznajomej mi wszyst-
ko materii.
46
ROZDZIA� DRUGI
Gdym si� obudzi�, postanowi�em zaraz u siebie uczy� si� j�zyka tego kraju; bez tej albowiem
wiadomoSci trudno by mi by�o, a prawie niepodobna pozna� tamtejsze prawa i zwyczaje,
wyrozumie� sposób mySlenia obywatelów, sta� si� im u�ytecznym przez wdzi�cznoS� za tak
�askawe przyj�cie. Uwa�a�em tymczasem pilnie to, co mi tylko pod oczy podpada�o .
Osada, w której zostawa�em, mia�a stu dwudziestu gospodarzów; ka�dy z nich mia� dom, pole
i ogród, wszystko pod równym wymiarem. Najwi�cej dzieci rodzicom s�u�yli, lubo mieli or-
nych obojej p�ci domowników, ale w odzie�y i wygodzie �adnej nie by�o mi�dzy nimi ró�ni-
cy. Nie zna� by�o najmniejszej pod�oSci w czeladzi; panowie nie patrzyli si� na nich suro-
wym okiem, dopiero� kar bolesnych albo obel�ywych podobie�stwa nawet nie p ostrzeg�em.
Wzrost obywatelów by� mierny, twarzy weso�e, cera zdrowa; kaleki lub zbytecznie oty�ych
albo chudych nie widzia�em. Siwizna, nie zgrzybia�oS�, oznacza�a starych.
Niewiasty mo�e by potrzebowa�y bielid�a, gdyby tysi�czne wdzi�ki nie nadgradza�y p�ci nie-
co smag�awe; �adna zaS czerwona farba me wyrówna�aby pi�knoSci i �ywoSci ich rumie�ca,
który wstyd zapala�. W porównaniu twarz malowanych, którychem si� niegdyS a� nadto na-
patrzy�, zdawa�o mi si�, i� porzuciwszy kopie bardzo mierne, przypatrywa�em si� wybornym
orygina�om.
Strój m�czyzn bardzo by� prosty co do gatunku materii, ale krój wygodny nie kr�powa� po
naszemu bez potrzeby cz�onków. Kolor wszystkich sukien by� szarawy, bia�y, wed�ug we�ny,
której me farbowano. Czarnych owiec bardzo ma�o widzia�em; takiego zaS koloru we�n� ob-
racali na ko�dry i materace. Krój odzie� podobny do tego, który widziemy pospolicie w statu-
ach greckich i rzymskich. Spodnia suknia ni�ej spada�a od kolan; zwierzchnia, daleko d�u�-
sza i obszerna, na kszta�t p�aszcza, za�ywana najwi�cej bywa�a od starych albo te� i od m�od-
szych w czasiech zimnych lub s�otnych. M�czyxni w�osy zapuszczali równo z szyj�, z przo-
du je do góry zaczesywali, �eby nie spada�y na oczy. U dzieci obojej p�ci w�osy nisko by�y
strzy�one dla zachowania och�dóstwa.
Suknie niewiast odmiennego nieco by�y kroju ni� m�czyzn; materia delikatniejsza. Pudru
bia�ego; szarego i szarawego jeszcze by�a moda w ten kraj nie wnios�a; maszczenie w�osów
pomad� mia�y tamtejsze damy za nieoch�dóstwo. Nie idzie za tym, i�by ich strój nie mia�
by� w tamtych stronach przystojny i nawet wytworny. Ch�� podobania si� powszechnym fest
wsz�dzie tek p�ci przymiotem.
Odmian mody w tamtym kraju nie, znano; krój sukien od wieków by� jednaki: Kolor, jakom
wy�ej namieni�, nigdy si� nie odmienia�; nie mieli albowiem sekretu farbowania we�ny. Jako�
dowiedzia�em si� potem, i� gdy moje suknie egzaminowano (by�a zaS zwierzchnia zielona,
kamizelka p�sowa), wnieSli sobie st�d zaraz tamtejsi obywatele, i� owce mojego kraju by�y
zielone i p�sowe.
47
Kraj ten zewsz�d by� morzem oblany i ca�ej wyspy powszechne nazwisko Nipu. J�zyk narodu doS�
�atwy, ale nieobfity: �eby im wyt�umaczy� skutki i produkcje kunsztów naszych zbytkowych,
musia�em czyni� opisy dok�adne i dobiera� podobie�stw. Nie masz u Nipuanów s�ów wyra�aj�-
cych k�amstwo, kradzie�, zdrad�, podchlebstwo. Terminów prawnych nie znaj�. Choroby nie maj�
szczególnych nazwisk; ale te� ani dworaków, ani jurystów, ani doktorów nie masz.
Pod dyrekcj� mojego gospodarza trawi�em czas nad nauk� tamtejszego j�zyka; Jako� w kilka
miesi�cy mog�em si� ju� rozmówi�. Przez ca�y ten czas postrzega�em, i� stronili ode mnie
tamtejsi mieszka�cy; obchodzili si�, gdy tego konieczna potrzeba wymaga�a, wzgl�dem mnie
z wszelk� ludzkoSci�; odpowiedali na moje pytania w krótkich s�owach, ale zna� by�o w tych
powierzchownych oSwiadczeniach jakowyS przymus i odraz�. Martwi�a mnie ta ich niewiara
i zbyteczna ostro�noS�; ale s�dzi�em, i� musia�a pochodzi� z przyczyn mi niewiadomych,
a wed�ug ich sposobu mySlenia uczciwych i nale�ytych. Sam mój gospodarz, gdym si� go
wypytywa� o zwyczajach, prawach i historii krajowej, zbywa� rozmaitymi sposoby ciekawoS�
moj�. Boj�c si� niedyskrecji milcza�em; �e zaS pokazywa� wielk� ciekawoS� wiedzie� naj-
mniejsze krajów naszych okolicznoSci, ile mo�noSci stara�em si� o to, �eby t� jego ciekawoS�
nasyci� i uspokoi�.
[ Pobierz całość w formacie PDF ]