[ Pobierz całość w formacie PDF ]
leia (r. 444 przed n. e.) aż do roku 400 przed n. e., tzn. do objęcia
trybunatu wojskowego przez Publiusza Licyniusza Kalwusa.
23
osiem miejsc co do ilości wybieranych corocznie trybunów
wojskowych por. przypis 38 do IV 7.
pierwszy z ludu został wybrany, gorzej lub niedbałej
rządzono państwem niż w tych latach, kiedy to oprócz
patrycjuszy nikt nie bywał trybunem wojskowym? Co
więcej, kilku patrycjuszy skazano po skończeniu urzę-
dowania, ale żadnego plebejusza! Jak trybunów woj-
skowych, tak i kwestorów zaczęto przed kilku laty wy-
bierać spośród plebejuszy i żaden z nich nie zawiódł
pokładanych w nim przez naród rzymski nadziei. Po-
zostaje jeszcze konsulat do osiągnięcia przez lud: kon-
sulat jest ostoją i podporą prawdziwej wolności. Jeżeli
lud dojdzie do niego, to wtedy naród rzymski uzna,
że naprawdę wygnano królów i że jego wolność jest
rzeczą trwałą. Bo od tego dnia lud osiągnie wszystko
to, czym górują nad nim patrycjusze, tzn. najwyższą
władzę, zaszczyt, sławę wojenna, sławny ród i szla-
chectwo! Wielkich rzeczy będzie sam zażywał, jeszcze
wiÄ™ksze przekaże dzieciom!«
Skoro zorientowali się trybunowie, że takie prze-
mowy znajdują posłuch, zgłosili nowy wniosek, by za-
miast dwóch mężów24 dla wykonywania ofiar wybie-
rano dziesięciu, częściowo z ludu, częściowo z patry-
cjuszy. Komicja dla przegłosowania wszystkich tych
wniosków odłożyli do czasu powrotu wojska oblegają-
cego Welitry.
[38] Ale rok dobiegł końca, a legiony nie wróciły
spod Welitr. W ten sposób sprawa nowych wniosków
pozostała w zawieszeniu i odroczono ją do wyboru no-
wych trybunów wojskowych. Bo lud na swych trybunów
wybierał stale tych samych ludzi, a w każdym razie
24
zamiast dwóch mężów chodzi tu o kolegium kapłańskie,
które miało nadzór nad księgami sybillińskimi: w razie objawienia
się nadzwyczajnych znaków wróżebnych (prodigia) kolegium szu-
kało w tych księgach rady, jakie należy złożyć ofiary, by prze-
błagać gniew bogów.
tych dwóch, którzy byli wnioskodawcami. Trybunami
wojskowymi obrano Tytusa Kwinkcjusza, Serwiusza
Korneliusza, Serwiusza Sulpicjusza, Spuriusza Serwiliu-
sza, Lucjusza Papiriusza i Lucjusza Weturiusza. Zarrz
na początku roku walka o nowe prawa weszła w sta-
dium rozstrzygające. Gdy wzywano dzielnice do głoso-
wania, a intercesja innych trybunów nie stanowiła
23
przeszkody dla wnioskodawców , chwycili się senato-
rowie w przerażeniu dwóch ostatecznych środków po-
mocy, tzn. najwyższego urzędu i najwybitniejszego
26
obywatela. Postanowiono mianować dyktatora . Mia-
nowano nim Marka Furiusza Kamillusa27, który po-
wołał na dowódcę jazdy Lucjusza Emiliusza.
Na takie przygotowania przeciwników również wnio-
skodawcy szykują się do obrony sprawy ludu z całą
mocÄ…: wyznaczyli zgromadzenie ludu i wzywajÄ… dziel-
nice do oddania głosów. Dyktator otoczony zastępem
patrycjuszów zasiadł pełen gniewu, miotając pogróżki.
Sprawa zaczęła się od zwykłego sporu między trybu-
nami, z których część stawiała wnioski, a część zakła-
dała intercesję; strona zakładająca intercesję miała za
sobą prawo, ale przeciw niej zwracała się popularność
samych praw i wnioskodawców. Już pierwsze dzielnice
opowiedziały się za wnioskiem, ale wtedy przemówił
Kamillus: »Kwiryci, skoro rzÄ…dzi wami samowola try-
buńska, a nie faktycznie przysługujące trybunom kom-
petencje, skoro sami udaremniacie prawo intercesji
25
Słowa te wskazują na to, że Licyniusz i Sekscjusz posta-
nowili poddać swe wnioski pod głosowanie, przechodząc do po-
rządku dziennego nad intercesją innych trybunów: w takim razie
Å‚amiÄ… oni konstytucjÄ™" i dlatego senat mianuje dyktatora.
26
Co do funkcji dyktatora por. przypis 14 do II 29.
27
słynnego zdobywcę Wejów i pogromcę Gallów; z uwzglę-
dnionych w niniejszym wyborze wyjątków por. księgę V 26 27
i 46 49.
wytworzone swojego czasu na skutek secesji28 do-
konujÄ…c takiego samego bezprawia, na mocy jakiego
uzyskaliście to prawo to ja jako dyktator i dla dobra
państwa, i dla waszego dobra poprę intercesję i moją
władzą dyktatorską osłonię prawo, które winno być
wasza osłoną, a które zostało obecnie naruszone. A więc
jeżeli Gajus Licyniusz i Lucjusz Sekscjusz ustąpią wobec
intercesji innych trybunów, jako urzędnik patrycjuszow-
[ Pobierz całość w formacie PDF ]