[ Pobierz całość w formacie PDF ]
sprawdzanie, jak się zawodnik czuje wać różne rodzaje i techniki dla uczy-
czy jest wypoczęty, dobrze nastawiony nienia treningu przyjemnością, niemal
do treningu, silny itp. Dzięki tym su- zabawą.
biektywnym ocenom powstaje sprzęże-
nie zwrotne pomiędzy trenerem a za-
Trudno sobie wyobrazić, by trening
wodnikiem. zawodników najwyższego wyczynu
nosił zabawowy charakter...
Istnieją również praktyczne suge-
stie, że najprostszymi, dostępnymi Nawet program treningu sprawno-
metodami trener powinien regularnie ściowo-siłowego czołowych zawodni-
oceniać wagę ciała zawodnika i jego ków można i należy urozmaicać ćwi-
nastrój... czeniami niestereotypowymi, formami
współzawodnictwa, zawierającego róż-
Mówiąc o pomiarze masy ciała, ne próby sprawności siłowej i szybko-
mamy na uwadze masę mięśni. Jeśli się ści, zmieniać warunki treningowe itp.
ona obniża, świadczy to o zwiększonej Dzięki temu trening, jeśli nawet nie
proteolizie, rozpadzie białek, a pośred- będzie zabawą, stanie się bardziej in-
nio o tym, że trening jest zbyt inten- teresujący i sprawi, że proces adapta-
sywny lub że żywienie jest zbyt nisko cji postąpi znacznie dalej, niż gdyby
kaloryczne, nieadekwatne do zapotrze- miał być w kółko powtarzany ten sam
bowania. To jakby czerwona ostrze- schemat obciążeń.
gawcza chorągiewka, to nakaz, ażeby
trener szybko podjął odpowiednie Mówiliśmy do tej pory o różnych
działanie. aspektach przetrenowania, jego
Jak zapobiega stanowi przetrenowania i jak go przezwycia? 83
przyczynach, sposobach oceny sta- odnowę, dotyczy to zwłaszcza zawodni-
nu zagrożenia przemęczeniem ków uprawiających sporty wytrzymało-
i przetrenowaniem, poszukiwaliśmy ściowe.
sposobów zapobiegania i radzenia Następny punkt ocena stanu psy-
sobie z przetrenowaniem, a nie wy- chicznego zawodnika także powinien
jaśniliśmy dlaczego tyle uwagi dostarczyć ważnych informacji o tym,
przywiązujemy do zjawiska przetre- jak zawodnik znosi obciążenia tre-
nowania zawodnika. Otóż czynimy ningowe. Zmęczenie, znużenie, znu-
tak dlatego, ponieważ jest ono bar- dzenie pojawiają się bardzo wcześnie.
dzo grozne, pociąga za sobą szereg Takiej oceny należy dokonywać co-
poważnych konsekwencji, wśród dziennie.
których najważniejszymi są: obniże-
nie zdolności osiągnięć, zahamo-
Warto również zaznaczyć, że pro-
wanie procesu adaptacji, obniżenie blem przetrenowania nie dotyczy
poziomu wyników, a także wzrost wyłącznie zawodników wysokiego
urazów, zachorowań (zwłaszcza in- wyczynu. Równie często, a może
fekcji górnych dróg oddechowych, częściej, dotyka on uprawiających
uszu i in.)... sport rekreacyjnie.
A gdy zawodnik jest chory, nie Przetrenowanie występujące wśród
może trenować. Każda przerwa w pro- olbrzymich rzesz amatorów uprawiania
cesie treningu, a zwłaszcza spowodo- sportu dla przyjemności i zdrowia, wy-
wana chorobą, powoduje jego zaburze- pełniania pewnych obowiązujących zwy-
nie i utrudnia przywrócenie stanu po- czajów społecznych, stanowi dla nas,
przedniego. Powrót do tego stanu prze- w Ameryce, poważny problem. Zdarza
biega zwykle wolniej, niż normalny się dużo częściej w tej grupie niż wśród
rozwój adaptacji. wyczynowych sportowców dlatego, iż są
oni mniej doświadczeni, nie potrafią
Co jeszcze można by dodać w tej sami odbierać i poprawnie oceniać sy-
sprawie? gnałów z organizmu i odpowiednio re-
gulować treningu.
Myślę, że dobrze jest pamiętać,
a odnosi się to do trenera, o tzw. za-
Zdarza się to także młodocianym
sadzie 6 1. Mówi ona, że nie nale- sportowcom i jest szczególnie groz-
ży trenować więcej niż 6 dni, że je- ne...
den dzień powinien być dniem odpo-
czynku. To wyjątkowo ważny problem.
Dalej, intensywne jednostki treningo- Wezmy przykład pływania, gdzie tre-
we powinny być przedzielone zajęciami ning rozpoczyna się w bardzo młodym
o niskiej lub umiarkowanej intensywno- wieku. Dziecko musi wstawać bardzo
ści. Organizmowi trzeba dać czas na wcześnie, o 4.00-5.00, odbywa trening,
84 Rozmowa z prof. Richardem B. Kreiderem
potem idzie do szkoły, a po lekcjach nienia, trenerzy wciąż wierzą, że im
trenuje przez następne 2-4 godziny. wicej treningu, tym lepiej...
Rzecz w tym, że dotyczy to dzieci
w wieku 7, 8, 9 lat i trochę starszych Kiedyś w środowisku amerykań-
12-, 13-, 14-letnich. Ich organizm jest skich trenerów funkcjonowało po-
bardzo przemęczony, na obciążenia wiedzenie, mające podobny sens:
treningowe nie jest w stanie odpowia- no pain, no gain nie ma efektu
dać tak, jak w warunkach normalnych. bez bólu...
Bywa, że dzieci na długi czas tracą za-
interesowanie zajęciami pływackimi. Tymczasem nierzadko im mniej,
W trudnej sytuacji są ich trenerzy, bo tym lepiej.
muszą wiedzieć ile treningu, a ile od-
poczynku można aplikować tak mło-
A zatem trenerzy winni być lepiej,
dym adeptom sportu wyczynowego bez to znaczy wszechstronniej i nie po
szkody, a z pożytkiem. łebkach edukowani...
Pływanie jest dobrym przykładem,
na podstawie którego dowiedziono, że O, tak.
obciążenie treningowe, wynoszące
10 km/dzień, jest za wysokie dla dziec-
Dziękujemy za rozmowę.
ka w okresie dorastania. Jak się oka-
zuje, ten sam wynik może ono osią- Rozmawiali:
gnąć przy obciążeniu mniejszym o po- Andrzej Pac-Pomarnacki
łowę. i Jerzy Popinigis
Odnoszę wrażenie, iż mimo rozwo-
ju wiedzy o treningu i jej upowszech- Warszawa, wrzesień 2002 r.
[ Pobierz całość w formacie PDF ]